Ζείδωρον ἂγγιγμα

 

«Πολλές φορές, φτάνει μόνο ἓνα ἂγγιγμα χεριοῦ, γιά νά κλείσεις στή χούφτα σου ὃλη τήν ἀπεραντοσύνη τ' οὐρανοῦ. Τίποτ' ἂλλο..».  Ἀλκυώνη Παπαδάκη

  Οἱ γονεῖς μου ἒρχονται ἀπό τήν Γορτυνία, ἀπό δυό κοντινά χωριά. Τό Δρακοβούνι ὁ πατέρας καί τήν Κερπινή ἡ μάνα. Ἄν καί ἀπέχουν μόλις ἑπτά χιλιόμετρα τό ἕνα ἀπό τό ἄλλο, ἔχουν αἰσθητή διαφορά ὅσον ἀφορᾶ τίς κοινωνικές τους  συμπεριφορές, τήν ψυχοσωματική έκδήλωση τῶν συναισθημάτων τους, τίς πολιτικές τους προτιμήσεις, τόν  ἐπαγγελματικό τους προσανατολισμό, ἀκόμη καί τήν προφορά τους.  

  Τό χωριό τοῦ πατέρα προτιμᾶ τήν δωρική ἂποψη, τό αὐστηρό: ὄχι ἀγκαλιές στίς συναντήσεις, ὄχι ἀγγίγματα, ὄχι συναισθηματισμοί, ὄχι πολλά κανακέματα στά παιδιά. Ὃ,τι θέλουν τό λένε μέ τά μάτια.

  Τῆς μάνας ἔχει υἰοθετήσει τήν δύναμη τοῦ  κοινωνικοῦ ἀγγίγματος, τοῦ  τρυφεροῦ χαδιοῦ. Εἶναι ἀρκετά ζεστοί, καταφεύγουν στά ὑποκοριστικά, χαϊδευτικά γιά τά παιδιά, κάτι πού τά συνοδεύουν ὃλη τους τήν ζωή· ὁ μπάρμπα Γιωργάκος λ.χ. Εἶναι Ἴωνες.

  Ποιός δέν ἀναγνωρίζει ὅτι τό ἄγγιγμα οἰκειότητας μεταξύ ἀγαπημένων παίζει  σημαντικότατο  παράγοντα συναισθηματικῆς ἰσορροπίας, κρίνεται ὡς ὁ βασικός ἐπικοινωνιακός διαχειριστής. Τήν ἀγάπη μας, τήν στοργή μας, σέ ὅποιον ἀγαπᾶμε συγγενικά, ἐρωτικά, φιλικά, κοινωνικά, τήν  δείχνουμε κυρίως ὄχι μέ δῶρα, ἀλλά μέ ἄγγιγμα, μέ χάδι, μέ ἀγκαλιά,  μέ φιλιά. Ἡ ζωτική σημασία τοῦ  ἀμφίδρομου ἀγγίγματος στόν ἄνθρωπο δέν ἔχει ἀνάγκη ἐπιστημονικῶν ψυχολογικῶν ἐρευνῶν προκειμένου νά χαρακτηριστεῖ ὡς οὐσιώδης γιά τήν ψυχική ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου.

  Στό μυαλό μου ἒρχεται ἠ δημιουργία τοῦ Άδάμ στήν Καπέλα Σιξτίνα δοσμένη ἀπὀ τόν Μεγάλο Μιχαήλ Ἂγγελο. Ὁ Ἀδάμ ξαπλωμένος, μόλις πού ἒχει δημιουργηθεῖ, μοιάζει σάν μιά ἀδρανής μορφή, χωρίς καμμιά κινητική ἰκανότητα. Τό χέρι τοῦ Θεοῦ συναντᾶ ἐκεῖνο τοῦ ἀνθρώπου, μέσα ἀπό μιά ὑπέροχη χορογραφία τῶν ἀκροδακτύλων, ὃπου τοῦ δίνει ζωή καί ἐνέργεια. Μοιάζει μέσα ἀπό τήν κίνηση καί τό βλέμμα καί τῶν  δύο νά ἀναζητᾶ ὁ ἓνας τήν ὓπαρξη τοῦ ἂλλου.

  Ἡ Γαλλία ἒχει περάσει στήν σκέψη μας ὡς ἡ Χώρα πού ἒβαλε τό φιλί καί τήν άγκαλιά στήν κουλτούρα της. Ὁ ἀριθμός τῶν φιλιῶν διαφοροποιεῖται ἀπό περιοχή σέ περιοχή. Στό Παρίσι καί τήν Κεντρική Γαλλία οἱ περισσότεροι ἐπιλέγουν τά δύο φιλιά, ἓνα στό κάθε μάγουλο, πολλές φορές σκαστά, στήν Βόρεια Γαλλία κυριαρχοῦν τά τέσσερα, στά δέ Νοτιοανατολικά τά τρία. Τά φιλιά στό μάγουλο μεταξύ ἀνδρῶν συνηθίζονται μόνο ἂν πρόκειται γιά πολύ στενούς φίλους. Στό Στρασβοῦργο, τοὐλάχιστον τήν περίοδο πού γνώρισα ἐγώ, τά φιλιά κοινωνικῆς ἀπόχρωσης δέν εἶχαν πέραση, μέ τήν χειραψία νά εἶναι συνηθισμένη κάθε φορά πού συναντούσαμε φίλο ἀκόμη καί τήν ἲδια μέρα. 

  Άνάλογα μέ τόν βαθμό οἰκειότητος, ὁ Γάλλος, ἡ Γαλλίδα, ἂλλους ἀγκαλιάζει σφιχτά, ἂλλους ἀσπάζεται, ἂλλους χαϊδεύει στήν μέση ἠ τό κεφάλι,  ἄλλους χαϊδεύει στό πρόσωπό τους, ἄλλους φέρνει μέ τρυφερότητα τό χέρι τους  στό πρόσωπό του, ἄλλους κρατᾶ  ζεστά τήν παλάμη κοιτάζοντάς τους στό πρόσωπο.  Ἂλλοι πάλι  ξεκινώντας ταυτόχρονα μέ τά άκροδάκτυλά τους ἀπό τόν ὦμο τοῦ ἂλλου καταλήγουν ἀργά στήν θερμή χειραψία…

(Ὁ ἐνδιαφερόμενος μπορεῖ νά παρακολουθήσει τήν θέρμη τοῦ φιλικοῦ φιλιοῦ καί ἒνθερμου ἐναγκαλισμοῦ  σέ ὃλους του τούς συνδυασμούς, κατά τήν ὁρκωμοσία τοῦ νῦν Προέδρου τῆς Γαλλικῆς Δημοκρατίας).

  Εἲμαστε κοινωνικά ὂντα. Ὃταν συναντᾶμε ὁ ἓνας τόν ἂλλο, δίνουμε τά χέρια,   φέρνουμε τό πιό εὐαίσθητο μέρος τοῦ σώματός μας, τό δέρμα,   σέ ἐπαφή μέ τό ἀντίστοιχο τοῦ ἂλλου. Κοινή πράξη τρυφερότητας ὁ χαιρετισμός μέ φιλί. Τά δύο πρόσωπα μποροῦν να ἒρθουν κοντά, τά χείλη νά ἀκουμπήσουν τό δέρμα τοῦ ἂλλου, νά νιώσουν τήν δροσιά, τήν θέρμη του, τήν στιλπνάδα, τήν ἀπαλότητά του, ἀλλά καί τήν σκληρότητά του, οἱ δύο αὖρες νά μπλεχτοῦν μεταξύ τους ἀστραπιαῖα. Ἡ γρήγορη ἐπαφή  γίνεται μνήμη καί εὐθύνη τῶν σωμάτων, καί ἐγγράφεται στά γήινα κατάστιχα ὡς ἡ πλέον εὒγλωττη ἐκδήλωση οἰκειότητας, ἀγάπης, ἐκτίμησης καί φιλίας. 

  Ἀρνητικά τό γεγονός φαίνεται στό πόσο ἄσχημα ἀντιδροῦμε στό ἀγγιγμα πού δέν θέλουμε, ἀπό ἐφαψίες, ἀπό ἀνθρώπους πού ἀπεχθανόμαστε ἢ ἀπό ἀνθρώπους πού προσβάλλουν τήν ἀξιοπρέπειά μας, πού δέν ἔχουν τήν ἄδειά μας ἢ τήν ἐγκρισή  μας   γιά πλησίασμα ἐγγύτητας. 

  Δέν χωρεῖ ἀμφιβολία ὅτι ὁ ἐναγκαλισμός καί τό φιλί συμβάλλει στήν δημιουργία ἱσχυρῶν δεσμῶν, ἐνῶ ἀντίθετα ἡ ἔλλειψη οἰκείου, στοργικοῦ χαδιοῦ, φιλικοῦ ἀγγίγματος, ὄχι  μόνο ἐρωτικοῦ, συνδέται μέ αἰσθήματα ἄγχους καί ψυχικοῦ πόνου.