Πέντε χρόνια ἀπό τήν κοίμηση τοῦ Θεολόγου Πλυτᾶ.

                                                                                                                 Τοῦ Γιώργου Δημόπουλου

  Ἡ δικτατορία τοῦ φιλοτάραχου γένους τῶν ἱερέων μας.

 «Ποθητός εἶναι μᾶλλον ἤ φοβερός, κατά βίον προαιροῦ. Ὅν πάντες φοβοῦνται, πάντας φοβεῖται». Διάλεξε νά εἶσαι ἀγαπητός παρά νά σέ φοβοῦνται. Αὐτός πού τόν φοβοῦνται ὅλοι, τούς φοβᾶται ὄλους. (Δημόκριτος)

  Δικτατορία δέν εἶναι μόνο τά ἀνοικτά πολιτεύματα βίας, δεξιά ἀριστερά, πού γνωρίσαμε στίς ἡμέρες μας σέ ὅλη τους τήν βαναυσότητα, οὔτε ἡ σημερινή ἀνοικτή δικτατορία τοῦ μεγάλου κεφαλαίου τῆς ὑπερεκμετάλλευσης τῶν ἐργατῶν.

  Δικτατορία εἶναι καί ἡ καθημερινή πρακτική τῆς αὐταρχικῆς συμπεριφορᾶς τοῦ Ἐγώ ὡς πρός τόν Ἄλλον, αὐταρχικῆς συμπεριφορᾶς πού βασίζεται στήν ὑπερεκμετάλλευση τῆς ἀδυναμίας τοῦ πλησίον, τοῦ Ἄλλου, -τοῦ γονιοῦ πρός τό παιδί ἀλλά καί τοῦ παιδιοῦ πρός τόν γονιό, τοῦ ἄνδρα πρός τήν γυναίκα, ἀλλά καί τῆς γυναίκας πρός τόν ἄνδρα, τοῦ καθημερινοῦ δίπλα μας πιό καπάτσου, πιό ξυπνοῦ, πιό ἀδίστακτου, πού ἐκμεταλλεύεται τήν ἀγαθότητα ἤ τήν λογική τοῦ Ἄλλου. Δικτατορία εἶναι ἡ μονοδιάστατη καί ἐμπαθής χρήση τοῦ Λόγου τοῦ Ἄλλου, εἶναι νά εἶσαι ἀδίστακτος τήν στιγμή πού εἶσαι δυνατός, νά συντρίβεις δίχως ἀγάπη τόν Ἄλλο, ὅταν δέν μπορεῖ νά ἀμυνθεῖ ἤ δέν θέλει, μέ τήν ἐκμετάλλευση τῆς πιό ἀνθρώπινης ἀδυναμίας, τοῦ ἀπελπισμένα παραδομένου ἐρωτευμένου Ἄλλου, νά ἀποτελεῖ τήν χειρότερη μορφή δικτατορίας.

   Μέ τήν ἐκλογή ὡς ἐπισκόπου Τήνου τοῦ κ. Πολυκανδριώτη καί τήν ἐπιλογή ὡς ἀρχιερατικοῦ Τήνου τοῦ κ. Φανεροῦ, ὁ τρομοκρατικός ἐκκλησιαστικός λόγος τοπικά, ἐκφέρεται ὡς καθημερινή συμπεριφορά πού ἀκινητοποιεῖ τίς ἀντιστάσεις τοῦ Ἄλλου, ὄχι γιά νά τόν κερδίσει ἀλλά γιά νά τόν συντρίψει, ὄχι γιά νά προκαλέσει τήν συναινετική του συνάντηση, ἀλλά γιά νά προκαλέσει τόν ἀφανισμό του καθώς βλέπει τόν κάθε Θεολόγο, ὡς τόν διαρκῆ ἐχθρό του.

  Ὁ αὐταρχισμός σας καθώς διεισδύει μέσα ἀπό τήν στάση τοῦ σώματός σας, τήν συμπεριφορά σας, τίς ἐνέργειες άλλἀ καί μέσα ἀπό τόν λόγο σας στίς ἐνορίες μας καί τήν ἐκκλησιαστική μας ζωή, ἐκτείνει αὐτήν τήν ἄποψή σας γιά τόν Εὐαγγελικό Λόγο, ὄχι σάν μιά γέφυρα πού ἐπιτρέπει νά περάσει τό Ἐγώ στόν Ἄλλον, ἀλλά σάν ἕνα καράβι, τό γνωστό καράβι σας, πού μετέφερε στήν Σύρο, τίς κινητοποιητικές κραυγές μίσους σας, καί τά οὐρλιαχτά σας, τά ἴδια πού ἐκβάλλουν οἱ παλαιστές τῆς ἰαπωνικῆς πάλης γιά νά κινητοποιήσουν τά πιό ἐπιθετικά τους ἔνστικτα, διεγείροντας ὡς τίς πιό ἔσχατες δυνατότητες βίας τόν ἴδιο τους τόν ὀργανισμό, τρομοκρατῶντας τόν ἀντίπαλο, στήν περίπτωσή σας τόν Θεολόγο, πτοῶντας συνάμα τόν ὁποιοδήποτε τολμήσει νά διαφοροποιθεῖ ἀπό τό κοσμική, τήν ἐκκοσμικευμένη σας ἄποψη περί ἐνορίας, τήν ἐκπεσμένη στἀση σας ἔναντι τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Εὐαγγελίου γενικότερα.

  Στόν λόγο σας κυριαρχεῖ ἡ τρομοκρατία, ἐμμένετε στό 100% κάποιου δῆθεν δικαίου σας, δίχως νά συνειδητοποιεῖτε πώς ἡ ἀλήθεια εἶναι πάντοτε μιά σχετικότητα ἱστορική καί διαλεκτική. Ἡμιμορφωμένοι ἄλλωστε εὐαγγελικά, δίχως αἰσθαντικότητα καί ἐνόραση, ξενέρωτοι καί ἀνέραστοι, προϊόντα μιᾶς παιδείας ἀνάπηρης, ἐλάσσονες ὑποτελεῖς τῆς ἄρχουσας τάξης καί στά ὁράματα πού σᾶς μπουκώνει, μπερδεύετε τήν πραγματικότητα μέ τήν ὀργανική ἀναπηρία σας, τό στενό τῆς κοσμικότητάς σας συμφέρον μέ τόν σύνολο κόσμο, ἀνίκανοι νά δεῖτε τήν ἐνοριακή ζωή ὡς διαλεκτική ἑνότητα τοῦ Ἐγώ μέ τόν Ἄλλο, ἀνίκανοι νά ἐπεκτείνετε τό ἀντικείμενο τῆς προσωπικῆς σας μελέτης ἔξω ἀπό τόν ἑαυτό σας, ἀνίκανοι νά μεταχειριστεῖτε τήν φαντασία σας γιά νά κατανοήσετε τόν Ἄλλον, τό Ἄλλο καί τό Ἀλλιῶς.

  Ἐκεῖνο πού δέν κρίθηκε στήν  δικαστική αἲθουσα εἶναι ἡ ἂλλη, ἡ παράπλευρη πτυχή ἒκλυσής σας –ἡ ἂθλια ἒκφανση τῆς ὐποκρισίας σας– πού συνόδευε τό ἀποκρουστικό σας ἒγκλημα. Μέ ποιά  τιμωρία θά ἢσουν ἰκανοποιημένος νά τιμωρηθεῖ ὁ κυρός Θεολόγος,  ρώτησα ἓναν παπᾶ. Μέ ἰσόβια, δέκα χρόνια, πέντε; Μοῦ ἀπάντησε, γλιστρῶντας: ἐγώ προσεύχομαι σέ κάθε λειτουργία γιά τόν Θεολόγο. Ἡ πιό  τίμια προσευχή  γιά τόν Θεολόγο εἶναι νά γονατίσεις δημόσια μπροστά στήν Ὡραία Πύλη καί νά τοῦ ζητήσεις συγγνώμη τοῦ ἀπάντησα.      

  Αὐτή ἡ συμπεριφορά μέ βυθίζει στό κέντρο τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἐξουσίας, ἐκεῖ ὅπου αὐλικοί καί ὑποτελεῖς, κληρικοί καί λαϊκοί, διεξάγουν καταιγιστικά καταπιεστικό διαρκῆ πόλεμο, ἒναντι ὃσων ἐναντιώνονται στόν ἂκρατο ἐγωϊσμό τους.

  Τά μεγάλα κοσμικά προνόμια διαφθείρουν ἀπόλυτα καί σέ μεγάλο ποσοστό, ἐπειδή οἱ προνομιοῦχοι περιστοιχίζονται συνήθως ἀπό ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι οὐδέποτε θά τολμοῦσαν νά καυτηριάσουν τήν κακή, ἀπάνθρωπη  συμπεριφορά τους. Αὐτός εἶναι ὁ λόγος πού δέν μέ ἐκπλήσσει, ἂν καί μέ ἐντυπωσιάζει ὃπως ὃλους μας,  τό θέαμα τῆς «αὐτανάφλεξης» τῆς φήμης ὅλων τῶν  κακομαθημένων κληρικῶν μας. 

  Περνῶ  τό αὐτί μου πάνω ἀπό τά ἂρητα ρήματα: «εἰρήνη πάσι, ἀγαπήσωμεν ἀλλήλους, τό ἀγαπᾶν τόν πλησίον  ὡς ἐαυτόν πλεῖόν ἐστι πάντων τῶν ὀλοκαυτωμάτων καί θυσιῶν…», τοῦ φιλοτάραχου γένους τῶν ἱερέων μας, καί σκέφτομαι ὃτι ὁ κόσμος ἐξακολουθεῖ νά  καταναλώνει  τήν τυραννία τους, καί πώς κι ἐγώ συμμετέχω σ’ αὐτό, σ’ αὐτή τήν ἀνεστραμμένη ἐκδοχή τοῦ  εὐαγγελικοῦ ὀνείρου. Φωτεινή ἐξαίρεση ὁ παπά-Γιώργης Τουφεκλῆς.

   Κληρικοί τῆς Τήνου, ἡ ἀνθρώπινη πτώση εἶναι καρπός πικρός ἐφάμαρτης πρόθεσης. Ἐάν ἡ πρόθεση χρωματίζει ποιοτικά τήν πράξη, τότε ἡ ἐπίγνωση τῆς  πρόθεσης χρειάζεται τήν συνείδηση (πρβλ. κφ. ρπδ΄ Μᾶρκος ὁ Ἀσκητής;). «Ὁ Θεός τάς πράξεις κατά τίς προθέσεις λογίζεται». Μπορεῖ νά κηρύττετε τήν ἀγάπη ἀλλά δέν τηρεῖτε τήν διακήρυξη. Διαφέρει ἡ λόγῳ ἀπό τήν ἐνεργό ἀγάπη. Ἂλλο νά ἐνδιαφέρεσαι ἀπό ἀγάπη καί  ἂλλο νά ἀγαπᾶς ἀπό ἐνδιαφέρον. Στήν ἀγάπη ἀλλάζουμε· στό ἐνδιαφέρον ἐπιβεβαιωνόμαστε.

  Ἡ ἰδανική ἀγάπη εἶναι σάν τοῦ Θεοῦ: ἀγαπᾶ τούς πάντες, ἐξ ἲσου, δοξάζοντας τόν ἐνάρετο καί ἐλεῶντας τόν φαῦλο. (Ἐκ. αγ. Ι, κε΄ Ἐκατοντάδες περί αγάπης. Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητού) 

    Σάν σύνολο  ἡ Ἐκκλησία, ἀπό τήν ἐποχή τοῦ Βυζαντίου γίνεται μέλος τοῦ Κράτους, τό ὁποῖο τήν θέλει νά ἀσχολεῖται μόνο μέ  τά τελετουργικά. Δέν εἶναι  συμπτωματικό ὃτι ὃλοι οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ἦρθαν σέ σφοδρή σύγκρουση μέ τό Κράτος, μέ τήν κρατική ἐξουσία, μέ τούς Αὐτοκράτορες -οἱ ὁποῖοι ὃλοι τους ἦταν Χριστιανοί- ὂχι γιά θέματα πίστεως ἀλλά γιά κοινωνικές ἀδικίες. (Οἱ τρεῖς Ἱεράρχες, ὁ Μάξιμος…). Γιά τήν ἀδικία  συγκρούονται οἱ Ἃγιοι μέ τήν κοσμική ἐξουσία καί ὂχι γιά Θεολογικά θέματα. Γιά τήν ἀδικία τῆς Αύτοκράτειρας Εὐδοξίας ἀγωνίστηκε ὁ Ἃγιος Χρυστόστομος καί πέθανε στήν ἐξορία. Πάντα ἡ κοσμική ἐξουσία προστάτευε τούς δικούς της ὑπάκουους ἐπισκόπους. Ὃποιος δέν συνεργαζόταν, τόν ἒβγαζαν καί ἒβαζαν τόν δικό τους, τόν ραγιά δεσπότη, αὐτόν πού τούς ἐπαινοῦσε, πού ἒκανε τό θέλημά τους, πάντα μέ ἀνταλλάγματα. Δέν εἶναι ἀνάγκη νά πᾶτε τόσο μακριά. Δέστε τήν σύγχρονη ἐκκλησιαστική ἱστορία. Ὃλοι οἱ κληρικοί, ὃλων τῶν βαθμίδων, ἀπό τόν ἐμφύλιο  καί μετά συνεργάστηκαν ἀγαστά μέ τήν Πολιτεία στήν καταπίεση, στήν δίωξη, στόν ἐκτοπισμό καί  βασανισμό τῶν ἀντιφρονούντων. Τά ἲδια καί κατά τήν διάρκεια τῆς  Ὀρθόδοξης! χριστιανικῆς, στρατιωτικῆς δικτατορίας.Ὃλοι οἱ  δεσποτάδες, οἱ παπάδες, σέ ρόλο χωροφύλακα. Φωτεινή ἐξαίρεση ὁ παπα-Πυρουνάκης.

   Κ. Πολυκανδριώτη ἒρχεται φυσικό ἡ συνδρομή ὃλων τῶν κρατικῶν ἐξουσιῶν στίς κοσμικές τακτικές σας, νά παραπέμπει στήν δημόσια ἒκφραση γλοιωδῶν ἐπαίνων καί ὓμνων πρός τόν ἐκάστοτε Πρωθυπουργό, τούς τοπικούς βουλευτές, δικαστικούς καί ἐφοπλιστές, καί μάλιστα ἐντός τῶν ἱερῶν ναῶν. Προκλητικά παραβλέπετε ὡς κληρικός, (ἲσως δέν τό γνωρίζετε) ὃτι μπροστάρηδες στήν Γιορτή τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ὁ ληστής, ἡ πόρνη, ὁ ἂσωτος καί ὂχι ὁ Πρωθυπουργός, ὁ Ὑπουργός ἢ ὁ ἐφοπλιστής πού σᾶς δανείζει, γιά νά σουλατσάρετε, ἐλικόπτερα.  

  Γνωρίζετε, τό γνωρίζουμε καί ἐμεῖς, ὃτι ἡ μετάβασή σας ἀπό τήν βαθμίδα τοῦ  ἱερέα-ἀρχιμανδρίτη στήν βαθμίδα τοῦ ἐπισκόπου συνιστᾶ ὑπαρκτική μετάλλαξη, κυριολεκτική. Ἀπό σερνάμενη κάμπια σέ χρυσοστολισμένη πεταλούδα, ἀπό μεγαλωμένο στήν ἒνδεια ἀσήμαντο παπαδάκι, μεταμορφωθήκατε ἐν μιᾷ νυκτί σέ πρίγκηπα, γίνατε ἀφέντης, δεσπότης, σεβασμιώτατος, ὃλοι σᾶς φιλοῦν τό χέρι, ὃλοι γονατίζουν μπροστά σας καί σᾶς προσκυνοῦν. Ἀπό φτωχό χιλιοταπεινωμένο παπαδάκι, λιωμένο  στήν  μοναξιά καί τήν περιθωριοποίηση, ξαφνικά γίνατε οἰκοδεσπότης ἐπισκοπικῆς ἒπαυλης, μέ ὑπηρετικό προσωπικό, σἐ συνεχῆ συγχρωτισμό μέ τούς σκληροπετσωμένους τῆς ἐξουσίας, μέ καταιγιστικούς πολυχρονισμούς καί ἂφθονο θυμίαμα.  Δέν εἶναι μόνο ἡ  διαχείριση πολλῶν χρημάτων πού ἀλλάζει τόν ἂνθρωπο, ἀλλά κυρίως  ἡ δύναμη, ἡ ἐξουσιαστική ἰσχύς, τό ἀκαταμάχητο κῦρος τοῦ ἀξιώματος,  μαζί μέ  τό αἰφνίδιο τῆς  ριζικῆς μεταβολῆς.

  Ἲσως πάνω στήν ἀνάγκη σας γιά δημόσια λεκτική αὐτοθωπεία νά αὐτοχαρακτηριστήκατε «Ἀξιόθρονος», ἀλλά ὁ ποιητής  ἂλλα λέει: Δωρόθεε, «μπορεῖ νά καταγίνεσαι, δύσκολα ὃμως γίνεσαι». Μᾶλλον τό ἀξιόθρηνος  σᾶς ταιριάζει σαφῶς καλύτερα. Μαζέψτε τήν ἀλαζονεία σας. Ἡ ἀλαζονεία μπορεῖ νά δυναμώνει, ἀλλά ὕστερα καταστρέφει. Ἡ πολιτιστική μας κληρονομιά εἶναι δεδομένη μόνο ὡς ἐκφαντορική ἀρχοντιά προσωπικοῦ βιώματος. Καί εἶναι δίκοπη ἡ ἀρχοντιά, χαμένη, ἀλλά ὂχι ξεχασμένη.

 Κύριε Πολυκανδριώτη

     Μπορεῖ ἡ παρουσία σας στήν περιοχή, μέ ὃλα τά γεγονότα πού σᾶς καθορίζουν νά κλειστεῖ σέ μιά λέξη; Καί φυσικά: «permacrisis», μόνιμη κρίση. Οἰ λέξεις αὐτές ἐμπεριέχουν τήν κυρίαρχη τάση τῆς δημόσιας κοινωνικῆς σας σφαίρας, καί καταγράφουν αὐτό πού  περισσότερο ἀπασχολεῖ τήν κοινή γνώμη τοπικά. Ἀνοίξατε τόν  δρόμο τῆς ἐπιβεβαιώσεως διά τῆς ἐπιθετικῆς ἐξωστρέφειας, ἑνός Ἐγώ σας τό ὁποῖο πλέον εἶναι κυριαρχικά ναρκισσιστικό, δηλαδή μέ «ἂλλον» τόν ἲδιο σας τόν ἑαυτό, ἐκλαμβάνοντας τόν  πραγματικόν Ἂλλον, ἓνα μηδενικό. Τό πιό ζοφερό: δέν εἲσαστε περαστικός, ἒρχεσθε, σερναμένοις  ποσίν, άλλά ἒρχεσθε.     

  Φαίνεται ὃτι καμαρώνετε γιά τήν τακτική σας, ἀλλά μήν χαίρεστε.  Ὑπάρχουν ἂτομα πού διατηροῦν τήν ἐκτυφλωτική ἀγωνιστική ἐκπομπή τοῦ εὐαγγελικοῦ  νοήματος, αὐτήν πού συνενώνει τόν λόγο, τό σῶμα καί τό  πνεῦμα σέ μιά ἀδιάκοπη διαδικασία προσπάθειας, ἡ ὁποία ἀδιάλειπτα καί  ὑπεροχικά ἀντιστέκεται στήν ὁποιαδήποτε ἐξουσιαστική καταπίεση προτάσσοντας τήν συγκρουσιακή ἀγωνιστική διάθεση, ὡς τήν μόνη πού ταιριάζει  στήν ἱστορική καί ψυχική πορεία τοῦ ἀνθρώπου, ἀσχέτως τοῦ θριάμβου της. Ὑπάρχουν ἂτομα, φυσικά εὐάλωτα ἀνθρωπίνως, ὃμως μέ θέληση πανίσχυρη, πού πασχίζουν, πού ψάχνουν, πού δέν ὐποκύπτουν, πού πάντα βρίσκουν τίς ἀγωνιστικές διαθέσεις καί προθέσεις, αὐτές πού ἒρχονται ἀπό μακριά, ἀλλά πού εἶναι πολύ κοντά μας. 

  Ὁ μοναχός «ἐν πίθω» Διογένης ὁ Κυνικός, Σκύλος- Σκυλίσιος, τηρεῖ ἀπόλυτα τόν λόγο τοῦ Χρυσοστόμου «τά χρηστά τοῦ κόσμου ἐμοί καταγέλαστα καί τά φοβερά τοῦ κόσμου ἐμοί εὐκαταφρόνητα». Γεννήθηκε πλουσιόπαιδο,  ἑκατομμυριοῦχος, ὅπως ὁ Χρυσόστομος. Μεγάλωσε μέ δοῦλες, διέταζε δούλους, διῆγε τρυφηλή ζωή, καί τά βρόντηξε ὅλα, παλάτια, ἀνάκτορα, πολυτέλειες, πλούτη, δύναμη, καί διάλεξε γιά στέγη τό πιθάρι. Εἶναι αὐτός πού μᾶς προτείνει στάση ὑπεροψίας ταπεινῆς, ἀήττητης ἀρχοντικῆς ἐλευθερίας. Ἀκόμη νεαρός ὁ Μέγας Ἀλέξανδρος, γνώριζε ὅτι ἐγκόσμια, ἔχει ἤδη λήξει Μεγάλος, τόν ἐρωτᾶ: «Διογένη, τί θέλεις νά σοῦ δώσω;» γεμᾶτος θαυμασμό. «Αὐτό πού θέλω δέν ἔχεις τήν δύναμη νά μοῦ τό δώσεις… τραβήξου Ἀλέξανδρε ἀπό τόν ἥλιο! Θέλω φῶς!». Φῶς έκ φωτός ὁ σκύλος Διογένης, γνώριζε τοῦ Ἀποστόλου Παύλου ὅτι «υἱοί φωτός ἐστέ· μή γίνεσθε δοῦλοι ἀνθρώπων».  

  Μά τό σπουδαιότερο: Τά παραπάνω ὂχι ἀπό μεμψιμοιρία! Ὃλως ἀντιθέτως, ἀπό λαχτάρα καθάριου ἀγέρα  ζωντανοῦ Θεοῦ, τόν ἀπελευθερωτή ἀπό κάθε δουλεία-εἲτε «βέβηλη» εἲτε «ἰερή».

«Τί μοῦ χρειάζονται οἱ πολυάριθμες λειτουργίες σας;», λέει ὁ Κύριος. «Πάψτε τέλος πάντων νά κάνετε ἀνώφελες λειτουργίες καί  τελετές· μ’ ἀηδιάζει τό  θυμίαμά σας μ’ ἀνακατεύει. Γιορτές καί Κυριακές, καλέσματα γιά γιορταστικές συνάξεις, ἀσέβεια μαζί μέ πανηγύρια καί γιορτές λατρευτικές, δέν μπορῶ  νά τ’ ἀνεχθῶ.  Ἀπεχθάνομαι τίς γιορτές καί τά πανηγύρια  σας! Πρόκειται γιά ἒνα βαρύ φορτίο, δέν μπορῶ, δέν τά ἀνέχομαι, μ’ ἀηδιάζουν.  Ὃταν σηκώνετε τά χέρια σας, κλείνω τά μάτια  μου νά μήν σᾶς βλέπω. Κι ὂταν ἀπανωτά ἰκεσίες λέτε, προσευχές καί  δεήσεις, ἐγώ  δέν τίς ἀκούω, γιατί τά χέρια σας εἶναι βουτηγμένα στήν ἀδικία. Μετανοῆστε καί ἐξαγνιστεῖτε, νά μήν βλέπουν τά μάτια μου τίς ἂδικές σας πράξεις· πάψτε νά κάνετε τό κακό. Μάθετε τό καλό νά κάνετε, τήν δικαιοσύνη ἐπιδιῶξτε, τόν καταπιεσμένο βοηθῆστε· τό δίκιο ἀποδῶστε στόν κτυπημένο ἀπό τήν ἀτυχία, ὑποστηρίξτε τήν ὑπόθεση τῆς  ἀσθενικῆς κοινωνικά γυναῖκας». (Ησαΐας  1:11, 13-17).   

Κοινοποίηση: Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην Σύρου κ. Δωρόθεον. imsyrou@gmail.com