Χάριν παιδιᾶς καί ὂχι μόνον.

 

  Ἀπό τίς “Ἀποστολικές Διδαχές”, κείμενο τῆς πρωτοχριστιανικῆς Ἐκκλησίας, γνωρίζουμε ὃτι κατά τούς πρώτους χρόνους οἱ χριστιανοί σέ ἐνοριακές συνάξεις τελοῦσαν ἱερά μνημόσυνα γιά τούς κεκοιμημένους, μέ μιά  διάκριση χρονική  σέ  “τρίτα”, “ἒνατα”, “τεσσαρακοστά” καί “ἐνιαύσια”.

   Οἱ ἱστορικοί, ὃμως, μᾶς πληροφοροῦν ὃτι τά μνημόσυνα εἶναι πανάρχαιο ἒθιμο. Οἱ πρόγονοί μας  πίστευαν πώς μέ τίς ἐπιμνημόσυνες  δεήσεις καί θυσίες, εἶναι δυνατόν νά ἐξευμενισθοῦν οἱ θεοί καί νά  παραχωρήσουν τήν συγχώρηση τῶν παραπτωμάτων τῶν νεκρῶν τους, ὃπως ἀναφέρεται χαρακτηριστικά στήν  Ἰλιάδα. Μάλιστα ὁ Πλάτωνας μᾶς πληροφορεῖ στήν Πολιτεία του, ὂτι κάποιοι ἱερεῖς πρέσβευαν ὃτι κατέχουν τήν πνευματική ἐξουσία δοσμένη ἀπό τούς θεούς, νά διαγράφουν παραπτώματα, ζωντανῶν καί πεθαμένων, άκολουθῶντας κάποιες γιά κάθε περίπτωση ἱεροτελεστίες καί θυσίες.

  Τό πρῶτο μνημόσυνο τῆς 3ης ἡμέρας ἀπό τήν ἐκδημία ἐνός προσώπου -αὐτό πού σήμερα ἀποκαλοῦμε “τά τριήμερα”- ἐτελεῖτο ὑπέρ τοῦ νεκρού καί πρός τιμήν τοῦ Ἀπόλλωνα, ἀκολουθοῦσε τό μνημόσυνο τῆς 9ης ἡμέρας, ἐνῶ τό  μνημόσυνο   τῶν τριάντα ἡμερῶν, καλούμενο “τριακάς” – ἒθος πού σήμερα ἀκουλουθεῖ   ἡ Καθολική Ἐκκλησία- ἐτελεῖτο πρός τιμήν τοῦ Ἐρμῆ.

  Μετά  τήν ἐπιμνημόσυνη δέηση, τήν “νεκύσια”, προσφερόταν νεκρώσιμο δεῖπνο,  ἡ “μακαρωνία”, κατά  τήν διάρκεια τοῦ ὁποίου μοίραζαν ἓνα εἶδος πίτας, βασισμένης στό σιτάρι, τήν  λεγόμενη “μακαρία”, γιά νά μακαρίσουν τόν ἐκλιπόντα.

  Ἀργότερα περιέλουσαν τήν “μακαρία” μέ μέλι καί τήν ὀνόμασαν “μελο-μακαρία”, γιά νά γίνει ἀπολαυστική καί νά ἀποτελέσει μιά “μειλίχια προσφορά” πρός τούς  θεούς τοῦ κάτω κόσμου, προκειμένου νά ἐξασφαλιστεῖ ἡ εὒνοιά τους.

  Στήν  Βυζαντινή περίοδο, ἡ μελωμένη πίτα ἀποκόπηκε ἀπό τά ταφικά ἒθιμα, καί συνδέθηκε μέ τό Ἃγιο Δωδεκαήμερο –Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά, Φῶτα- καί ἀπό μελο-μακαρωνία ὀνομάστηκαν μελο-μακάρονα καί στήν Δύση ἀπό maccarone,  μετονομάστηκαν macaroon.